Czy nagranie rozmowy może być dowodem w sprawie cywilnej?

To pytanie słyszę bardzo często od klientów, którzy nagrwyają swoje rozmowy z konsultantami/kontrahentami/klientami etc. Jest to logiczne zważywszy na to jak bardzo często umowy są zawieranie przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (vide skype/teams) czy telefonu.

Zacznijmy zatem od zasady. Zgodnie z art. 308 KPC:

"Dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 243(1), w szczególności zawierających zapis obrazu, dźwięku albo obrazu i dźwięku, sąd przeprowadza, stosując odpowiednio przepisy o dowodzie z oględzin oraz o dowodzie z dokumentów."

Wobec powyższego należy stwierdzić jednoznacznie, tak dowód z nagrania dźwięku jest dopuszczalny. Ważniejsze jest jednak inne pytanie. Czy jest dopuszczalny dowód z nagrania rozmowy jeśli druga rozmowa nie wie o tym, że jest nagrywana?

Odpowiedź na to pytanie jest ulubioną odpowiedzią prawnika, czyli "to zależy". Wiele wskazówek na ten temat udziela wyroku wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 22.4.2016 r., II CSK 478/15, Legalis nr 1482778.

Kluczowe tezy ww. wyroku są takie:

-w postępowaniu cywilnym niedopuszczalne jest prowadzenie dowodu z nagrań uzyskanych w sposób przestępczy, z naruszeniem art. 267 k.k.

-nie jest natomiast wyłączone wykorzystanie dowodu z niebędącego wynikiem przestępstwa nagrania utrwalającego rozmowę, w której uczestniczy nagrywający.

Dalej SN ciekawie rozwija kwestię możliwości użycia ww. dowodu w postępowaniu cywilnym:

"Dowód z nagrania bez zgody jednego z uczestników rozmowy może dyskwalifikować okoliczności, w jakich nastąpiło nagranie, jeżeli wskazują one jednoznacznie na poważne naruszenie zasad współżycia społecznego, np. przez naganne wykorzystanie trudnego położenia, stanu psychicznego lub psychofizycznego osoby, z którą rozmowa była prowadzona. Wyrażenie przez osoby nagrane zgody na wykorzystanie nagrania w celach dowodowych przed sądem cywilnym usuwa zazwyczaj przeszkodę, jaką stanowi nielegalne pozyskanie nagrania. Brak takiej zgody wymaga przeprowadzenia oceny, czy dowód - ze względu na swoją treść i sposób uzyskania - nie narusza konstytucyjnie gwarantowanego (art. 47 Konstytucji) prawa do prywatności osoby nagranej, a jeżeli tak, to czy naruszenie tego prawa może znaleźć uzasadnienie w potrzebie zapewnienia innej osobie prawa do sprawiedliwego procesu (art. 45 Konstytucji)."

Na podstawie ww. okoliczności można wykluczyć jako dowód nagranie z "podsłuchanej" rozmowy. Natomiast dowód z nagrania rozmowy z drugą stroną, czytaj osoby, która dochodzi roszczenia z pozwanym nawet pomimo braku informacji o nagraniu należy uznać za dowód, który bez problemu powinien być przeprowadzony w postępowaniu cywilnym.